İlçemiz başta olmak üzere birçok bölgede 10, 11 ve 12 Nisan tarihlerinde yaşanan zirai don, ceviz ağaçlarında ciddi zarara yol açtı.
İlçede ceviz üretimi yapan çiftçiler, don olaylarının ardından ağaçların büyük bölümünün ya tamamen kuruduğunu ya da yeşeremediğini belirtiyor.
Ceviz üretiminde önemli bir yere sahip olan Darende'de, Nisan ayında etkili olan gece donları sonrası ağaçların bir kısmının hâlâ yaprak vermediği, bir kısmının ise zayıf şekilde yeşermeye çalıştığı gözlemleniyor.
“Ağaçlar hala stresten çıkamadı”
Yazıköy Mahallesi'nde ceviz üretimi yapan Mustafa Akbaş, bahçesindeki ceviz ağaçlarının yarısının ya kuruduğunu ya da henüz yeşeremediğini belirterek, “Her yıl bu zamanlarda ceviz ağaçlarımız tamamen yeşillenmiş olurdu. Bu yıl ise ağaçlar hala sessiz. Donun şiddeti o kadar fazlaydı ki birçok ağaç hala yeşeremedi.” dedi.
Ağaçların stres altında olduğunu vurgulayan Akbaş, “Geçen yıl da don oldu ama bu kadar kötü değildi. Bu yıl, sadece bugünü değil, önümüzdeki 2 yıl boyunca ceviz almak mümkün görünmüyor. Allah ceviz üreticilerinin yardımcısı olsun.” diye konuştu.
Uzman uyarıyor: “Zarar ciddi, müdahale şart”
Ziraat Mühendisi Dr. Şeyma Orçan, 10-11 ve 12 Nisan gecelerinde meydana gelen don olaylarının, ceviz ağaçlarının tomurcuklanma dönemine denk gelmesinin büyük risk oluşturduğunu belirterek şu değerlendirmede bulundu:
“Ceviz ağaçları ilkbaharda uyanmaya başlarken meydana gelen zirai donlar, ağacın gelişim döngüsünü sekteye uğratır. Don, tomurcukların yanmasına ve hatta ana dallarda kurumalara neden oldu. Bunun sonucunda ağaç ya geç ve zayıf sürgün verir ya da tamamen yeşeremez. Bu da sadece bu yılki ürünü değil, gelecek yılki verimi de etkiler.”
Orçan, ağır hasar gören ağaçlar için tarımsal bakımın önemine dikkat çekerek, “Bu tür stres sonrası budama, yaprak gübresi uygulamaları, sulama ve destek tedbirleriyle ağaçlar kısmen toparlanabilir. Ancak bazı ağaçlarda kalıcı kayıplar yaşanması kaçınılmaz,” dedi.
Kesim ve aşılama yoluna gidiliyor
Donun etkisinin büyük olması nedeniyle bazı üreticiler, tamamen kuruyan ceviz ağaçlarını kesmek zorunda kaldı. Yine bazı üreticiler ise kurumayı önlemek ve ağacı kurtarmak amacıyla gövde seviyesinden kesim yaparak yeniden aşılamaya başladı.
Üretici Mehmet Karakoç, “Don sonrası dalların çoğu yandı. Bazı ağaçları tamamen kestik. Bazılarını da dipten budayıp aşı yaptık. Kurtarabildiklerimizi kurtarmaya çalışıyoruz,” diye konuştu.
