Darende Gökpınar Sulama Birliği, bölgede artan kuraklık ve azalan su kaynaklarına dikkat çekerek, çiftçileri daha bilinçli su kullanımı konusunda uyardı.
Yetkililer, özellikle gece sulama yapılmasının sistemin işleyişi açısından kritik öneme sahip olduğunu vurguladı.
Gece sulama ve beyan sistemi çağrısı
Basınçlı sulama sistemine sahip olan birlik, gündüz saatlerinde yaşanan yoğun kullanımın hatlarda tıkanmaya neden olduğunu belirtiyor. Bu durum zaman zaman suyun dereye boşaltılmasına yol açarken, çiftçiler arasında "su bize verilmiyor" algısının da oluşmasına sebep oluyor.
Yetkililer, bu tür sorunların önüne geçilmesi için gece sulama uygulamasının yaygınlaştırılması gerektiğini ifade ediyor. Çiftçilerin bir bölümünün bile gece sulamaya geçmesiyle sistemin önemli ölçüde rahatlayabileceği belirtiliyor.
Sulama faaliyetleriyle ilgili bir diğer önemli başlık ise beyan verme sistemi. Birlik, çiftçilerin yalnızca %60’ının su kullanımına dair beyan verdiğini ve bu oranın artırılması gerektiğini söylüyor. Beyan vermeyen üreticilere %10 oranında para cezası uygulanıyor. Bu durum, sulama planlamasını da doğrudan etkiliyor.
Yetkililer, Devlet Su İşleri tarafından geliştirilen “SuTakip” isimli dijital platformun devreye alınmasıyla çiftçilerin beyanlarını internet üzerinden verebileceğini ve ilçe merkezine gelmeden işlemlerini tamamlayabileceğini belirtiyor.
Kuraklık alarmı: su seviyesi düşüyor
Darende’de son 2-3 yıldır etkili olan kuraklık, sulama sisteminin üzerindeki baskıyı artırıyor. Önceki yıllarda saniyede 4-5 metreküp su taşıyan sulama kanalları, bu yıl itibarıyla yaklaşık 3 m³/s seviyesine kadar gerilemiş durumda.
Ancak sulama faaliyetleri, belirlenen sıra ve nöbetleşe sistem sayesinde sürdürülebiliyor. Bu yöntemle kaynakların daha adil bir şekilde dağıtılması hedefleniyor.
Sayaç kullanımı ve kart güvenliği: uyarılar art arda geldi
Gökpınar Sulama Birliği, çiftçilere yönelik uyarılarında ön ödemeli sayaç kartlarının doğru ve güvenli şekilde kullanılmasının altını çiziyor. Kartların başkalarına verilmemesi, kaybedilmemesi ve sayaç ekranlarının güneş ışınlarından korunması gerektiği ifade ediliyor.
Yetkililer, sayaçların bazen kendiliğinden kapanmadığını ve bu durumun yeni kullanıcının kartından otomatik olarak su bedelinin kesilmesine neden olabildiğini vurguladı. Bu tür sorunları önlemek adına çiftçilerin, su kullanımı öncesinde ve sonrasında görevli personele – yerelde “saka” veya “cılvan” olarak bilinen sulama sorumlularına mutlaka haber vermesi gerektiği belirtildi.
“Bir çiftçi sayaçta kalan eksi bakiyeyi fark etmeden kartını okuttuğunda, daha önceki kullanıcının borcunu kendi kartından ödeyebilir. Bu da mağduriyete yol açıyor,” diyen yetkililer, sistemin sürdürülebilirliği için bu tür detaylara dikkat edilmesi gerektiğini ifade ediyor.
Sistemin bütçesi çiftçinin üzerinde
Yetkililer, sulama sisteminin işletme bütçesinin yaklaşık %90’ının çiftçilerden toplanan su kullanım bedelinden sağlandığını belirtti. Devletten herhangi bir maaş, teşvik veya ödeme alınmadığını vurgulayan birlik yöneticileri; mazot, enerji, personel, ekipman ve araç giderlerinin tamamen bu ödemelerle karşılandığını aktardı.
Sayaç arızaları, kart kayıpları ve kaçak kullanım gibi durumların birlik bütçesinde ek yük oluşturduğunu belirten yetkililer, bu maliyetlerin dolaylı yoldan tekrar çiftçilere yansıdığını ifade etti.
Sulama alanı ve ürün profili
Gökpınar Sulama Birliği’nin sorumluluğundaki alan yaklaşık 5.879 hektar (yaklaşık 58 bin dönüm). Ancak fiilen sulanan alan şu an 43 bin dönüm civarında. Bunun 8 bin dönümü motorla, geri kalanı ise cazibe yöntemiyle sulanıyor. Palanga ve Günpınar Mahallesi’ndeki pompajlı sistemin merkezinde yer alıyor.
Bölgede yaklaşık 350 bin kayısı ağacı bulunuyor. Sulanan arazilerin %85’i kayısı bahçelerinden oluşurken, kalan alanlarda ayçiçeği, mısır, şeker pancarı, patates ve yonca gibi endüstriyel tarım ürünleri yetiştiriliyor.
Öne Çıkan Uyarılar
Sulama sayaçları saka haberi olmadan açılmamalı.
Kartlar başkasına kullandırılmamalı, kaybedilmemeli.
Sayaç ekranları güneşten korunmalı.
Her türlü arıza saka (sulama personeli) ile paylaşılmalı.
Suyun bilinçli ve planlı kullanımı, sistemin devamlılığı için kritik.
