Bu yıl kayısı yok
Malatya genelinde, 29, 30 ve 31 Mart geceleri etkili olan
don olayının, başta kayısı olmak üzere meyve ağaçlarında verdiği zarara ilişkin
ilk rapor hazırlandı. Oluşturulan ekiplerin ilk incelemelerine ilişkin
sonuçları içeren "ön" rapora göre, kayısıdaki hasar bölgelere göre, en
yüksek yüzde 100 ile Darende ve Yazıhan`da, en düşük yüzde 75 ile Kale`de gerçekleşti. İl genelinde kayısıdaki hasarın ortalama
yüzde 90-95 oranında olduğu belirtildi. Kesin hasar tespit çalışmasının ise
Mayıs ayı sonu itibarıyla tamamlanacağı bildirildi.
FELAKETİN "ÖN" RAPORU?
Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, ilçe müdürlükleri ile
Kayısı Araştırma İstasyonu elemanlarının 5-7 Nisan tarihlerinde yaptıkları
çalışmaların ardından hazırlanan "Zirai
Don Tespit Raporu" özetle şöyle:
"Malatya il
genelinde 29-30-31 Mart 2014 tarihlerinde İlçelere göre değişmekle birlikte
orta ve yer yer kuvvetli don olayı meydana gelmiştir. Rakıma göre farklı
fenolojik evrelerde bulunan kayısı ve diğer meyve türlerinde meydana gelen bu
durum ?Zirai Don? oluşmasına neden olmuştur. İl genelinde afet niteliğinde
değerlendirilebilecek düzeyde meyve ağaçlarında olumsuz etkiler meydana
getirmiştir.
Don hadisesinden önce
ortalama mevsim sıcaklıklarının geçmiş yıllara göre daha yüksek seyretmesinin
etkisiyle kayısı ağaçları fenolojik olarak 700-1100 metre rakımda küçük meyve,
1100-1500 metre rakımdaki alanlarda kısmen çiçek kısmen de taç yaprakları
dökülüp kılıftan çıkma evresindedir. Rakımı 1500 metrenin üzerindeki alanlarda
ise çiçeklenme, çiçeklenme başlangıcı ve kısmen tomurcuk safhasındadır. Diğer
meyve türlerinde, elmada tomurcuk evresinde; kiraz/vişnede kısmen çiçeklenme ve
tomurcuk evresinde iken cevizde dişi organların olgunlaşmaya başladığı
safhadadır.
Belirtilen tarihlerde
Malatya Meteoroloji İl Müdürlüğü?nün 08.04.2014 tarih ve 1735 sayılı yazıları
ile Malatya İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü?ne bildirilen sıcaklık
değerleri aşağıda tablo halinde verilmiştir. Sıcaklık derecelerinin İlçelere
göre değişmekle birlikte 29.03.2014 tarihinde 7,8°C ile -2,8°C aralığında,
30.03.2014 tarihinde -1,1°C ile -8,2°C aralığında, 31.03.2014 tarihinde ise
-1,5°C ile -6,9°C aralığında ve uzun süreli seyrettiği tespit edilmiştir.
Ölçülen sıcaklık
dereceleri sonucunda da Malatya il genelinde farklı fenolojik evrelerde olan
meyve ağaçlarında orta kuvvette ve kuvvetli don (Hafif don: 0°C ile
-2.2°C, Orta kuvvette don: -2.2°C ile -4.4°C, Kuvvetli don: -4.4°C?den daha
düşük) hadisesi meydana gelerek zarara yol açmıştır. Özellikle 30 Mart 2014
tarihinde esen soğuk ve şiddetli rüzgarın etkisi ile de meyve ağaçlarında
soğuktan etkilenme daha fazla olmuştur.
Söz konusu düşük
sıcaklık derecelerinden kaynaklanan meyve ağaçlarında meydana gelen zirai don
afetinin etkilerinin ön tespiti amacı ile Malatya İl Gıda Tarım ve Hayvancılık
Müdürlüğü?ne bağlı İlçe Müdürlükleri Teknik Elemanları tarafından ilçeler ve
bağlı mahallelerde (köy) yapılan ön tespitler sonucunda derlenen bilgiler
Bakanlığımız 03.01.2014 tarih ve 24205837-243.01/12-822 sayılı 2090 Sayılı
Kanun Hakkında Genelgenin 1. Maddesi gereğince Afet Bilgi Formu şeklinde
düzenlenerek Malatya İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü?ne bildirilmiş ve
Müdürlük tarafından da 04.04.2014 tarih ve 780-10078 sayılı yazı ile
Bakanlığımıza bildirilmiştir.
Ayrıca Malatya
genelinde ilçeler bazında örneklik teşkil edecek şekilde rakım, topografik
yapı, meyve ağaçlarının fenolojik evreleri, çeşit bazında yoğun yetiştiricilik
yapılan bölgeler göz önünde tutularak tespit çalışması yapmak üzere Malatya İl
Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Kayısı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü ve
ilgili İlçe Müdürlüğü teknik elemanlarından oluşan 5 adet ekip oluşturulmuştur.
Teknik Ekipler tarafından 5-6-7 Nisan 2014 tarihlerinde bütün ilçelerimizde
çalışmalar tamamlanarak tespit çalışmasına esas tutanak ve raporlar tanzim
edilmiştir.
Sonuç olarak; İlimiz
genelinde bütün ilçe ve farklı fenolojik evrede ve rakımda bulunan meyve
ağaçlarında 5-6-7.04.2014 tarihlerinde lokal bazlı yapılan ön hasar tespit
çalışması sonucunda İlimiz genelinde ortalama Kayısıda % 90-95, Cevizde %90-95,
Elma?da % 75, Kiraz/Vişne de % 90, bir İlçemizde yoğun yetiştiriciliği yapılan
Nar?da %100, Arapgir İlçemizde ise bağda %10 civarında hasar meydan geldiği tespit
edilmiştir. Söz konusu ön hasar tespit çalışması olup kesin hasar tespit
çalışması Mayıs sonu itibariyle yapılabilecektir."
Raporda; Kayısı Araştırma İstasyonu Müdürü Yaşar Zengin`in yanı sıra İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü`nde görevli Ziraat Mühendisleri Şevket Başyiğit, Fevzi Çiçek, M.Akif Canal, Sedat Uslu, Hayat Çiçek, Badin Kılıç, Suat Cantürk ve Yücel Yangözgül`ün imzaları bulunuyor.