Kayısının beklenilen ücretle satılmaması Darende’deki birçok çiftçiyi alternatif ürüne yöneltti. Yağ oranı ve kalorisinin yüksek olmasıyla bilinen yöreye özgü ceviz ağacı sayısında artışlar oldu. Vatandaşlar, zarar riski ile maliyetleri daha az olan ve alternatif olarak gördükleri cevize ilgi göstermeye başladı.
Hasadın tamamlanmasının ardından piyasada satışa sunulan cevizlerin kilosu 7 ile 15 lira arasında alıcı buluyor. Darende pazarında cevizlerini satan Yahya Kayacı, üretici olmasının yanı sıra fidanını da sattığı ürüne ciddi oranda yöneliş olduğunu söyledi.
Kayısıyı söküp ceviz dikiyorlar
Yahya Kayacı; “10 yılda 170 bin ceviz fidanını sadece ben sattım. Diğer satıcılar ve kendisi üretip dikenler de göz önünde tutulduğunda vatandaşlar kayısıya alternatif olarak cevize yöneldi. Her yıl kendi bahçelerimdeki ceviz ağaçlarımın sayısını artırıyorum. 300 kayısı ağacım vardı, soğuk vurması, az ürün çıkması, para etmemesi, işçiliğinin zorluğu gibi nedenlerle tamamını keserek yerine ceviz diktim. Benim gibi çok sayıda üretici kayısıya alternatif ürün yetiştiriyor” dedi.
Çok fazla işçilik ve bakım gerektirmeyen ve maliyeti daha düşük olan cevizin kalitelisinin çevrede tanındıktan sonra rahat alıcı bulduğunu belirten Yahya Kayacı; “Yöremize has ceviz çok çeşitlidir. İnce kabuklu, içi dolu yağ oranı yüksek ve dolayısıyla kalorisi fazla olan ürün büyük rağbet görüyor. Zamanında ilaçlandığında, kararma ve hastalıklar olmuyor. Kaliteli ceviz kiloya 80 civarında düşer. Büyüklüğüne göre bu durum değişebilir” diye konuştu.
Teknoloji cevize zarar veriyor
Teknolojiyle ceviz üretiminde bir de sorunla karşılaştıklarını dile getiren Kayacı; “Çukurkaya Köyünde bahçeme 4 kilometre mesafeye GSM operatörlerinin vericisi kuruldu. Vericilerden sonra cevizlerde değişim olmaya başladı. Yayılan radyasyon nedeniyle cevizlerin etkilendiğini verim ve kalitenin düştüğünü tahmin ediyoruz. Çare olarak uzak yerlerdeki bahçelerimize cevizler diktik. Bunun bilimsel olarak da incelenmesini istiyoruz. Yetkililer bu konuya el atmalı. Teknolojiye karşı değiliz ama yöresel değerlerimiz, lezzetlerimiz de kaybolmasın” şeklinde konuştu.
Bir başka ceviz üreticisi Mehmet Karakelle de “Kayısıdan fayda bulamayınca çareyi cevizde arıyoruz. Alternatif ürünlerle aile bütçemize katkı sağlıyoruz. Sadece kayısı yetmiyor, zaten para da etmiyor. Ceviz memnun ediyor, alıcı bulmakta zorlanmıyoruz. Vatandaşlar pazarda ürünü görüp karar veriyor” dedi.
