Tarihi Nadir ve Uzunok Köprülerinin Karayolları 8. Bölge Müdürlüğü tarafından onarımına başlandı.
Darende İlçesinde Tohma ırmağı üzerindeki ayakta kalan ve en eski tarihli köprü olma özelliğini taşıyan Nadir ile aynı ırmağın üzerinde yer alan ilçedeki en uzun köprü olan Uzunok kapsamlı bir onarımdan geçirilecek.
Karayolları Genel Müdürlüğü’nün 2007 yatırım programına aldığı ve ihaleleri de yapılan köprülerin yer teslimi yapılmasının üzerinden 20 aydan fazla zaman geçtiği halde restorasyonuna başlanmayan Darende’deki tarihi Nadir ve Uzunok köprüleri yıkılmaktan kurtuluyor.
Köprülerin onarım ihalesini alan Öz-Ba inşaat yetkilisi Cemil Özer restore çalışmalarına başlandığını köprülerin aslına uygun olarak yenileneceğini söyledi. Köprülerin tahribata uğradığı ve birer gözlerinin kapandığını ifade eden Özer, yapacakları çalışma ile her iki köprüyü de restore ederek yok olmalarını önleyeceklerini kaydetti.
AA Muhabirine açıklama yapan Cemil Özer, tarihi önemi yüksek olan köprülerin onarı hakkınde şu bilgileri verdi:
“Köprünün alt çalışmalarına ekiplerimizi kurduk başladık. Bunun temel kotu bulunacak, temel kotundan özengi kotuna gelinecek. Projeye göre temel sağlamlaştırması yapılacak. Zemin sınıfı olarak hemzemin bu nedenle mutlak surette, zemin emniyet birimlerinin artırılması gerekir. Zemini sağlamlaştırdıktan sonra da üst yapıya girilecek, özengi seviyesinden sonra kemer kalıpları kurulacak” dedi.
-“Tarihi köprüye beton atılmış”-
Tarihi körpelere peton kullanılmaması gerektiğin söyleyen Özer, “Köprü tamamen demirli beton olarak 90 cm şeklinde yıkılan yerlere geçiş sağlamak için beton atılmış. Tarihi köprülerde ve taş köprülerde kesinlikle beton yasaktır. Tamamen taş köprü olmalıdır. Tarihi de taş köprü olarak yapılmış zaten. Köprünün orijinali üç göz ama bir gözü dökülen molozlarla tamamıyla kapatılmış. Gelen pislikler temizlenmemiş devamlı birikinti oluşmuş. Tohma Çayı çok seri bir şekilde sel rejimine geçebilecek bir yatak bu nedenle de belediye tarafından temizlik ve koruması yapılmadığı için köprünü üçüncü gözü pisliklerle dolmuş ve kapanmış. Gelen debi köprünün bir gözünü kapatmış ve diğer iki gözünü de yarıya kadar doldurmuş, köprü artık gelen pisliği taşıyamaz hale gelmiş”
-“Eski bir fotoğrafla onarıma başladık”-
Projenin sorumlusu Cemil Özer köprünü onarımını eski bir fotoğraftan yola çıkarak proje oluşturdukların söyledi. BProjenin aslına uygun halde yapılacağın kaydeden Özer: “Biz bu köprüyü çok eski bir fotoğraftan yola çıkarak üçüncü gözün olduğunu ve kazı neticesinde de üçüncü gözün ortaya çıktığını bu nedenle de proje değişikliğine gittik. Şu anki projesi aslı ne ise o durumda yeniden projelendirildi. Darende taşında 15-15 cm kat mevcuttur. Burası kış memleketi katların arasına kılcal çalkaklar mevcut taşta biz kesinlikle tarihi köprülerin onarımında kılcal çatlaklı taşlar kullanmıyoruz. Hem rengi ve mukavemeti uygun olan taşı Elazığ Taş Ocağı’ndan getirdik. Darende taşı yarı travertenden mevcut katlı taş ama bu getirdiğimiz taşta kat yok. Darende’nin hava şartlarına uygun bir yapıda taş getirdik”
-“Köprünün ana statiğini bozan ağaç kökleridir”-
Tarihi köprülerin 3 ay içerisinde biteceğini söyleyen Özer: “Bu ayki hedefimiz temel sağlamlaştırmasının yapılması, Temmuz ayında da üst yapıya gireceğiz, kısa süre içerisinde de bitirmeyi hedefliyoruz. Hem Nadir Köprüsünü hem de Uzunok Köprüsüne aynı anda başlanacak. Oranın kazı çalışmaları şu anda bitmiş durumda. Orda da bütün kemerlerin içerisinde nebati toprak dolmuş. Kemer toprakla yapılmış. Toprakla yapılan bu gibi yapılarda da ağaç köklerinin çok seri bir şekilde çalıştığı ortaya çıkıyor. Köprünün ana statiğini bozan ağaç kökleridir. Bu bozulunca da geçişi sağlamak için köprü betonlanmış. Köprünü yükü artırılmış Köprü korkunç derecede deforme olmuş. Bu neden Nadir Köprüsünde rekonsiriksiyon uygulanmaktadır. Köprünün ana temellerine inilip tamamen sağlamlaştırılacak. Temel ampartmanlı sistemle kiklenecek ve ondan sonra da üst yapılara geçilecek” dedi.
