İlçemizin Kuzpınar Mahallesi'nde yaşayan Gıda Mühendisi Seyfettin Özbey, şehir hayatının getirdiği yoğunluk ve ideallerine ulaşmadaki engeller nedeniyle 2 bin bin rakımlı kırsaldaki arazilerde lavanta üretimine yöneldi.
Çocukluk yıllarından bu yana kayısı üretimiyle iç içe olan Özbey, iklim değişiklikleri nedeniyle kayısıda yaşanan verim sorunlarının ardından sürdürülebilir tarım arayışına girerek lavanta yetiştiriciliğine geçti.
2023 yılında lavanta üretimine ve arıcılığa eş zamanlı başlayan Özbey, özellikle kuraklığa ve soğuğa dayanıklı yapısıyla öne çıkan lavanta çeşitleriyle üretim sürecini başlattı. Lavantanın, arıcılık faaliyetlerine de destek sunarak bölgedeki tarımsal çeşitliliğe katkı sağladığı bildirildi.
Üretim çok kaliteli ama pazar yok
Gıda mühendisliği formasyonu ile sahadaki deneyimini birleştiren Özbey, lavanta yetiştiriciliğine başlarken yalnızca yöresel bilgilere değil, bilimsel araştırmalara da başvurdu. Türkiye'de lavanta tarımıyla ilgilenen üreticilerle iş birliği kurarak süreçlerini planladı.
Henüz 16 aylık bir dönemde ikinci hasadı yapılan lavantalardan elde edilen uçucu yağ, Süleyman Demirel Üniversitesi laboratuvarlarında analiz edilerek ISO 3515:2022 standardına uygun kalitede olduğu belirlendi. Özellikle linalil asetat, a-linalol ve %0,07 oranındaki kafur seviyesiyle Türkiye ortalamasının üzerinde bir kalite yakalandı.
Ancak elde edilen yüksek kaliteye rağmen Seyfettin Özbey, ürününü pazarlamada ciddi zorluk yaşadığını dile getirdi. Özbey, lavanta yağı ve lavanta çayı gibi ürünlerini şu anda sadece sınırlı miktarda yerel müşterilere satabildiğini, ulusal çapta ve ihracata yönelik pazar kanallarına ulaşamadığını ifade etti.
"Kırsal kalkınma için destek bekliyoruz"
Lavanta ve arıcılık faaliyetleriyle kırsalda üretimi geliştirmeye çalışan Özbey, bu süreçte karşılaştığı pazarlama güçlüklerini aşabilmek için kamu kurumları ile özel sektörün desteğine ihtiyaç duyduğunu söyledi.
Özbey, "Ürün kalitemiz analizlerle ispatlandı, ancak pazar konusunda yalnız kalıyoruz. Bu potansiyeli değerlendirebilecek iş birlikleri ve destek mekanizmalarına ihtiyacımız var" diye konuştu.
Bilimsel ve sürdürülebilir yöntemlerle üretim yapmanın hem kırsalda yaşama olanak sağladığını hem de ülke ekonomisine katkı sunduğunu vurgulayan Özbey, ürünlerinin ulusal ve uluslararası pazarda yer alabilmesi adına girişimcilerle, tarım kooperatifleriyle ve yerel yönetimlerle ortak çalışma yürütmeye hazır olduklarını ifade etti.
"Üreten insan yalnız bırakılmamalı"
Özbey, kendisine lavanta tarımı konusunda destek veren ailesine ve bilgi paylaşımında bulunan üreticilere teşekkür ederek şunları kaydetti:
"Gıda güvenliğini sağlayabilen toplumlar bağımsız olabilir. Ancak üreten insanlar yalnız bırakılırsa bu hedefe ulaşmak güçleşir. Bu yüzden özellikle pazarlama ve satış ağlarının geliştirilmesinde yerel yönetimlerden, kooperatiflerden ve kamu kurumlarından destek bekliyoruz. Üretimin sürdürülebilir olması için pazar ayağının da güçlü olması şart."
Darende'de örnek bir girişim olarak dikkat çeken bu model, iklim değişikliğine karşı tarımda dirençli türlere yönelmenin ve bilgi temelli üretimin önemini ortaya koyarken, üreticilerin pazar bulma konusunda yaşadığı sıkıntılara da dikkat çekiyor.
