İlçemizde yaklaşık 3 bin 500 yıllık geçmişe sahip Hitit dönemine ait Aslantaşlar'ın, "koruma" gerekçesiyle bulundukları alandan alınarak kent merkezindeki müzeye taşınması yönünde karar verildi.
Hititlerden beri ilçemizin Yeniköy Mahallesi'nde bulunan ve bölgenin tarihsel kimliğinin önemli bir parçası olan Aslantaşlar'ın Malatya'ya nakledilmesi kararı, hemşehrilerimiz ve kültür çevrelerinde geniş yankı uyandırdı.
Sivas Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun 26 Eylül 2025 tarihli kararında, Aslantaşlar'ın "tahribata ve kaçak kazılara açık" olduğu gerekçesiyle nakledilmesi yönünde hüküm verildi. Resmî gerekçe "koruma" ve "kaçak kazı riskini önleme" olsa da, taşınmanın teknik, kültürel ve kimlik açısından doğuracağı sonuçlar kararın yerindeliğini sorgulatıyor.
Bulunduğu konum, anlamının bir parçasıdır
Jeoarkeoloji disiplini, bir eserin kendi bağlamında (in situ) korunmasının, laboratuvar veya müze ortamına taşınmasından çok daha değerli olduğunu savunur. Taşınma işlemi, eserin bütünlüğüne zarar verebilecek mekanik stres ve mikro çatlak riskleri taşımaktadır.
Ayrıca, "rüzgârın, yağmurun, depremin yıkamadığı" anıtsal eserlerin birkaç imzayla yerinden sökülmeye çalışılması, kararın bilimsel dayanağını zayıflatmaktadır. Bölgedeki Dumdumu Kaya Mezarı I'in I. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescillenmesi (29.01.2025 tarihli Kurul Kararı), ilçemizin ve çevresinin henüz tam olarak keşfedilmemiş zengin bir arkeolojik katmana sahip olduğunu gösterirken, Aslantaşlar'ın bu zenginlikten koparılması çelişkili bulunuyor.
Darende'nin belleği yerinde yaşamalı
Darende; Şeyh Hamid-i Veli (Somuncu Baba), Hulusi Efendi Hazretleri, Ozan Mescidi ve Yenice Tümülüsü gibi zengin tarihî miraslara ev sahipliği yapmaktadır. Aslantaşlar da bu miras zincirinin en eski halkalarından biri olarak görülmektedir.
Eserin müze vitrininde sergilenmesi, fiziki güvenliğini sağlasa da, ilçemiz için temsil ettiği yerel aidiyet duygusunu ve kültürel turizm potansiyelini ortadan kaldırır. Hemşehrilerimiz, eserin nakledilmesini kendi tarih bilincinden bir parçanın alınması olarak görmekte ve bu durumu ilçenin kültürel mirasına karşı yapılmış merkeziyetçi bir müdahale olarak yorumlamaktadır.
Yerinde koruma mümkün
Uzmanlar, kaçak kazı ve tahribat riskini önlemenin yolunun nakil değil, yerinde koruma (in-situ) yöntemlerinin uygulanması olduğunu vurguluyor. Bu kapsamda, alanın güvenlik çitiyle çevrilmesi, kamera sistemleriyle izlenmesi, düzenli denetimlerin yapılması ve bilgilendirici tabelalarla halkın farkındalığının artırılması öneriliyor.
Aslantaşlar'ın taşınma kararı, birçok çevre tarafından bürokratik bir kolaycılık olarak görülmekte ve eserin yerel kültürel değerini hiçe saydığı gerekçesiyle stratejik bir hata olarak değerlendirilmektedir. İlçe halkının bu karara karşı göstereceği tepki, hemşehrilerimizin binlerce yıllık mirasının geleceğini belirlemede kritik bir rol oynayacaktır.
Not: Görsel yapay zeka ile üretilmiştir. Temsilidir.
